Chinese Spelkaarten Vroeger

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
De traditionele Chinese Spelkaarten van vroeger zijn totaal verschillend van de Engelse Spelkaarten. Niet alleen van vorm maar ook qua nummering lijken de Chinese Spelkaarten in de verste verte niet op de Westerse. De informatie op deze pagina baseert zicht op geschreven bronnen teruggaand tot de jaren vijftig van de 20ste eeuw.
Chinese spelkaarten heten in heten in Chinees 纸牌 ZhiPai.
Soorten Chinese Spelkaarten
Op de Wereldtentoonstelling in 1893 was de indeling Chinese Spelkaarten:
- Geld kaarten: Kwan Pai
- Dominokaarten
- Schaakkaarten
- Andere kaarten
Chinese Spelkaart Varianten
Hoewel we niet alle Chinese Spelkaart Varianten hebben kunnen terugvinden, kunnen we alvast de volgende varianten onderscheiden:
- Vier Kleuren Kaarten
- Zes Tijger Kaarten
- Double Gold Kaarten
- Chi Kee Kaarten
- Vijftien Punten Kaarten
- Dongguan Kaarten
- Zwart Wit Kaarten
Lees verder voor de uitleg van elke specifieke Chinese Spelkaartvariant
Vier Kleuren Kaarten
In het Mandarijn Chinees heten ze 四色牌 Sì Sè Pái wat zoveel betekent als Vier Kleuren SchaakKaarten en behoren tot de Schaakkaarten.
Op de bovenstaande afbeelding staan de meest bekende vormen en uitvoeringen. Een dek Chinese Speelkaarten bestaat uit 112 kaarten met 28 kaarten per kleur Geel, Rood, Groen en Wit.
Ook is er een Jokerkaart genaamd Duivel, met 5 stuks per pak speelkaarten. Fonetisch wordt dit in het Chinees uitgesproken als “Kwee”, het laatste karakter van het woord MóGuǐ 魔鬼 voor Duivel.
De benamingen van de kaarten zijn volgens de geschiedenis gebaseerd op benamingen Chinees schaken Xiangqi. Daarom worden deze spelkaarten ook Vier Kleuren Schaken Kaarten genoemd zoals onder andere in Maleisië. Klik naar Kaartwaarden Chinese Vier Kleuren Kaarten.
Meest gespeelde Vier Kleuren Spellen
De vroegste bronverwijzing leert ons vooral in de Zuid Chinese Provincies door hoofdzakelijk de Hokkien en Teochew sprekende bevolking met deze kaarten wordt gespeeld.
Teochew dialect staat vandaag de dag ook bekend als het Chaoshan Min dialect dat wordt gesproken door de Teochew bevolking in de Chaoshan regio van Oost Guangdong.
Hokkien is eveneens een Min dialect (Minnan) dat vanuit de zuidoosterse provincie Fujian verspreid is naar Taiwan.
Meest bekende Vier Kleuren Kaarten Spellen die hoofzakelijk in deze regio’s werden gespeeld staan hieronder opgesomd. Hun oorspronkelijke benaming als eerste, gevolgd door de Chinese Karakters en Pinyin.
- Soo Sik (四色 Sì Sè )
- Chap Oh(什湖 Shén Hú)
- Tien Chong(添將 Tiān Jiāng)
- Kau Or Chap(九湖十Jiǔ Hú shí)
- Soo Sik Pong(四色磅 Sì Sè Bàng)
- Sun Keok (三角 Sān Jiǎo)
- Tui Kiah(對仔 Duì Zǐ)
- Yu Pai Tui(遊排隊 Yóu Pái Duì)
- Kua Oh(看湖 Kàn Hú)
- Kor Tui(枯隊 Kū Duì)
- Chap Ji Kee(十二支 Shí Èr Zhī)
- Koo Kiew(車九 Chē Jiǔ)
- Soo Sik Chiah(四色正 Sì Sè Zhèng).
- Tua Hoo(大符 Dà Fú)
- Seh Hoo(小符 Xiǎo Fú)
Zes Tijger Kaarten ZhiPai
Luk Foo Pai in Hakka oftewel Liù Hu Pái 六虎牌 wat zoveel betekent als 6 Tijger Kaarten. In de onderstaande afbeelding is de bedrukking duidelijk te onderscheiden. Een dek van deze Chinese Spelkaarten bevat 38 kaarten.
De Tijger is een Chinese talisman en een van de belangrijkste dieren van de Chinese Hososcoop. Niet gek dus dat ze ook Tijgerkaarten hebben.
Dit soort spelkaarten werd lange tijd enkel gebruikt door de Hakka bevolking.

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Bekendste Zes Tijger Spellen
De meest populaire Chinese Kaartspellen met deze Spelkaarten (Beginnend met hun oorspronkelijke benaming):
Luk Foo(六虎 Liù Hǔ)
Tui-tui Foo(對對湖 Duì Duì Hú)
Tian Ngew(鬥牛 Tián wú)
Fon Lin(和鄰 Hé Lín)
Double Gold zhipai
Ze heten ook Rode kaarten genoemd, 紅牌. Het Mandarijn pinyin is 雙金牌 Shuāng Jīn Pái.
Deze spelkaarten dragen de Cantonese benamingen Seong Kum Pai ( Double Gold Kaarten) en Pin Kum Pai (Gold Change Kaarten). Elk Kaartspel bevat 72 kaarten waarvan de helft in het rood en de andere helft zwart. De benamingen op de kaarten waren in beginsel dezelfde als die van van de Vier Kleuren Kaarten.

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Geliefde Double Gold Spellen
De meest populaire gekende Double Gold Card Kaartspellen zijn hier opgesomd. Als eerste in de Kantonese benaming gevolgd door Chinese Karakters onvereenvoudigd en het fonetische Pinyin als laatste:
- Pin Kum(雙金 Shuāng Jīn)
- SapFoo(十湖 Shí Hú)
- Ta Foo(打湖 Dǎ Hú)
- Tui-tui Foo(對對湖 Duì Duì Hú)
Chi Kee Chinese Spelkaarten
Chi Kee Chinese Spelkaarten zouden volgens C.T. Dobree afkomstig zijn uit Siam. In Maleisië werd met deze kaartspellen enkel gespeeld door Siamese en Hokkien dames.
Een volledig kaartspel bevat van de 8 afgebeelde kaarten hieronder elk 30 verschillende stuks, dus in totaal 240 kaarten.

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Populaire Chi Kee Spellen
De meeste bekende spellen die we hebben kunnen achterhalen zijn:
- Chi Kee
- Chi Keer Java
- Pai Pong
Chinese Vijftien Punten Kaarten
Sap Ng Hor Pai (十五湖牌) is de oorspronkelijke Kantonese benaming van deze spelkaarten. De bedrukking komt overeen met die van de 21 verschillende dominostenen die in het oorspronkelijke Kantonese Dominospel Pai Gow werden gebruikt.
Van dit Pai Gow stenen Dominospel wordt gezegd dat ze de voorloper zijn van de Westerse Speelkaarten en van Chinese Poker zoals we dat vandaag de dag kennen.
Want een Vijftien Punten Kaartspel bestaat uit 4 keer 21 kaarten dus 84 spelkaarten per dek.

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Populairste Domino Kaartspellen
De meest populaire Domino kaartspelletjes waren:
- Sap Ng Hor (十五湖 Shí Wǔ Hú
- Tiew Yue (釣 魚 Diào Yú)
- Kap Sap (挾十 Xié Shí)
- Tien Kow (天 九 Tiān Jiǔ)
- Pai Kow (牌九 Pái Jiǔ)
- Tau Ngau (鬥牛 Dòu Niú)
- Zon Teng (三珍 Sān Zhēn)
Dongguan SpelKaarten
Tung Koon Pai (東莞牌) is Kantonees voor “Dongguan Cards” die zeker tot de jaren 50 voornamelijk in deze streek werden gebruikt. Een spel kaarten bevat 120 kaarten en 2 jokers oftewel “Kwee”鬼(duivel).

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Meest Gespeelde Dongguan Kaartspellen
- Sap Foo (十湖 Shí Hú)
- Yau Foo (搖潮 Yáo Cháo)
- Tiew Yue (釣魚 Diào Yú)
- Sam Chek Foo (三隻湖 Sān Zhī Hú)
- Thar Pong (打雞 Dǎ Jī)
- Chan Thow (鐘倒 Zhōng Dào)
- Pong Foo (棒湖 Bàng Hú)
- Leng Foo(今湖 Jīn Hú)
- Tui-tui Foo (對對湖 Duì Duì Hú)
- Kong Chai(公仔 Gōng Zǐ
Zwart Wit spelKaarten
Zwart Wit Kaarten heten Oh Peh Pai 黑白牌 in Hokkien. Een dek heeft 180 kaarten. De overlevering vertelt dat deze spelkaarten rond de eerste helft van de 20ste eeuw zowat alleen gebruikt werden door Yew Hokkiens en Hock Chew Chinese.

Bron: Gambling Games of Malaya, CT Dobree
Top 3 Bekendste Zwart Wit Kaartspellen
- Teo Hoo (釣魚 Diào Yú)
- Chap Oh (十湖 Shí Hú) gespeeld met 120 kaarten
- Yew Hoo (通魚 Tōng Yú) gespeeld met 60 kaarten
Chinese Spelkaarten Schudden
In tegenstelling tot Westerse kaarten zijn Chinese spelkaarten lastig te schudden op de gebruikelijke manier. Daarom worden ze gewoon op een hoop gegooid en weer afgestapeld. Vaak in verschillende hoopjes.
Kaarten in je hand
Doorgaan speel je met op zijn minst 20 kaarten in je hand. Als dat niet heel makkelijk is, kan je op 1 hand de kaarten houden waarmee je nog combinaties moet maken. De combinaties die al compleet zijn kan je gesloten op tafel leggen.
Zhipai
Zhipai spellen zijn zowat alle populaire Chinese kaartspellen. Zhǐpái-spellen kunnen variëren van traditionele Chinese spellen tot zelfs aanpassingen van westerse kaartspellen.